Δεν είναι η πρώτη φορά που μια συζήτηση με το Γρηγόρη Βαλτινό "εκτρέπεται" αγγίζοντας θέματα επίκαιρα, πολιτικά, προσωπικά, κοινωνικά, όπως ακριβώς είναι και το έργο "Ο φυλακισμένος της διπλανής πόρτας", που επέλεξε φέτος για να εγκαινιάσει το θέατρο Ιλίσια που πέρασε στα χέρια του. Ο ίδιος επιμένει να δηλώνει ηθοποιός και όχι επιχειρηματίας, γι' αυτό άλλωστε συνεχίζει τη συνεργασία του με τους Δημήτρη και Θοδωρή Μαροσούλη "Στα οικονομικά θα ήμουν καταστροφή" δηλώνει μεταξύ άλλων. Απαισιοδοξεί με το σημερινό παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, ωστόσο δεν το βάζει κάτω. Έχοντας ήδη προγραμματίσει την παράσταση του επόμενου χειμώνα μιλάει για την περιοδεία του θιάσου που έχει ως εκκίνηση τη Θεσσαλονίκη και έπονται πολλές πόλεις.
Συνέντευξη στο Χρήστο Κρανιώτη
Η πρώτη φορά που συναντηθήκαμε ήταν με αφορμή το "Βιολιστή στη στέγη", μια παράσταση ορόσημο για την καριέρα του. Λίγα μόλις χρόνια μετά, κι όμως το πλαίσιο έχει αλλάξει αισθητά -ίσως και η διάθεση- ωστόσο μία άλλη κωμωδία του Νηλ Σάιμον αυτή τη φορά, έρχεται να μιλήσει για τι δυσκολίες της σύγχρονης ζωής στην πόλη, την πότε απάνθρωπη, πότε κουραστική αλλά σταθερά ανήσυχη (αν και όχι σε όλα τα επίπεδα) "Το έργο του Σάιμον είναι μια αντίσταση σε ένα εχθρικό και απάνθρωπο σύστημα, είναι η πρόταση διαχείρισης του θυμού μας. Είναι εξαιρετικά επίκαιρο και είναι λες και έχει γραφτεί για την Ελλάδα η οποία μοιάζει πολύ με τον τόπο των ηρώων αυτού του έργου". Ο κ. Βαλτινός μας εισάγει στην παράσταση που όπως φαίνεται έχει πολλά κοινά σημεία μοιάζει με την καθημερινότητα μας. Πως γίνεται άραγε κάτι που ξέρουμε ως θλιβερό και μίζερο να καταφέρουμε να το δούμε με τελείως διαφορετικό μάτι; "Όταν έχεις να παίξεις σε ένα έργο σαν αυτό βρίσκεις τη δύναμη να πλησιάσεις το κοινό. Αισθάνομαι ότι και οι θεατές που έβγαιναν στην Αθήνα του φετινού χειμώνα και έρχονταν σε αυτή την παράσταση ένοιωθαν ότι συμμετείχαν σε κάτι δυνατό. Είναι ένα έργο διαδραστικό, είναι σα να μιλάς σε μια πλατεία και όσοι καταφερναν να έρθουν ένοιωθα ότι έκαναν μια ανάλογη πράξη. Για να του δώσεις γνώσεις, καλλιέργεια, αισθητική πρέπει να είναι νηφάλιο το μυαλό του θεατή. Για να μπορεί να αντλήσει όσα θέλει να του δώσει το θέατρο. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά επίκαιρο έργο όπως σου είπα και βοηθάει. Είναι μια ακτινογραφία της εποχής". Δεδομένης της μεγάλης επιτυχίας που γνώρισε στην Αθήνα υπάρχουν σκέψεις για δεύτερη σεζόν; "Του χρόνου δε θα είναι έτσι. Επέλεξα ένα έργο που θα ακουμπάει στα προβλήματα των ανθρώπων αλλά με άλλο τρόπο". Ελπίζουμε όμως να συνεχίσουν οι προσφορές που φέτος το Θέατρο Ιλίσια ξεκίνησε συνεχίζοντας τις και στο Κινηματοθέατρο Αριστοτέλειο όπου θα παιχτεί το έργο για τρεις εβδομάδες, αρχής γενομένης από την Κυριακή του Πάσχα "Εφαρμόσαμε μία κοινωνική-οικονομική πολιτική όπου χωρίς να πειράξουμε τη γενική είσοδο, δώσαμε τη δυνατόητα σε φοιτητές ή ανέργους να δούν θέατρο ενώ Τετάρτη και Πέμπτη μειώσαμε τις τιμές σε απογευματινή και βραδινή παράσταση αντίστοιχα για να μπορούν να έρθουν και εκείνοι που ίσως δεν έχουν τη δυνατότητα. Ωστόσο το θέατρο είναι μια τέχνη όπου εργάζονται 50 άνθρωποι και απευθύνονται σε περιορισμένο κοινό. Δεν είναι σινεμά. Είναι κοστοβόρα τέχνη και δε θα φτάσουμε στο σημείο να κάνουμε παραγωγές ανάλογες με αυτες που θα μπορούμε να συντηρήσουμε γιατί τότε δε θα γίνεται θέατρο".
Προεκλογικά και η συζήτηση στρέφεται στις επικείμενες εκλογές. "Πίστευα και πιστεύω ότι είναι μύθος πως σε ένα σύστημα καπιταλισμού οι πολίτες είναι εκείνοι που επιλέγουν με την ψήφο τους", μου λέει κοφτά κάνοντας με να αντιληφθώ γρήγορα ότι δεν είναι από εκείνους που "ψαρώνουν" με δημοσκοπήσεις και δημοσιογραφικά τεχνάσματα "Νομίζω ότι θα ανεβούν τα αριστερά κόμματα λίγο αλλά δε θα μπορέσουν να κυβερνήσουν παρά μόνο αν συσταθεί ένας κεντροαριστερός άξονας συνεργαζόμενος με το σύστημα". Τοποθετείται αλλά η ουσία του βρίσκεται αλλού. "Στις καπιταλιστικές κοινωνίες η δημοκρατία είναι μια επίφαση για να μπορούν οι υψηλά ιστάμενοι να κάνουν τη δουλειά τους. Τι είδους δημοκρατία είναι αυτή που ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα σε δύο δεξιά κόμματα;". Σαφώς ο σοσιαλισμός κατά τη γνώμη του -όπως και τη γνώμη πολλών από εμάς- δε μπορεί να έχει τη σημερινή μορφή. Τι μένει; Η αριστερά. "Η αριστερά είναι μονίμως εκτός παιχνιδιού οπότε μπορεί να λέει ότι θέλει. Λέει κάποια πράγμα που δε μπορούν να εφαρμοστούν ή μάλλον μπορούν να εφαρμοστούν αν καταρρεύσει το σύστημα όλου του πλανήτη. Πρέπει να αναθεωρήσει την πολιτική στρατηγική, το λεξιλόγιο, τις ορολογίες όπως και τους στόχους της". Και μέσα σε όλα αυτά προκύπτει το μεγάλο ζήτημα του πολιτισμού και των τεχνών που όπως όλα δείχνουν περνούν τη μεγαλύτερη κρίση τους, τουλάχιστον στην Ελλάδα "Το θέατρο, η παιδεία και ο πολιτισμός λείπουν και σκεφτείτε πόσο θα λείψουν στο μέλλον. Οδηγούμαστε σε μια αγέλη όπου υπηρετούμε το σύστημα το οποίο προχωράει κανονικά. Ο λαός δεν είναι άμοιρος απλά δε μπορεί να διαχειριστεί και τους όρους των μετοχών της χώρας στην Ευρωπαϊκή ένωση, ούτε να αναπτύξει από μόνος του τη γεωργία και την κτηνοτροφία". Γι' αυτό άλλωστε φτάσαμε να μετράμε περισσότερους επιστήμονες κι από τους κόκκους της άμμου. Αλήθεια πως βλέπει το μέλλον της νεολαίας ένας ηθοποιός της γενιάς του; "Φοβάμαι πως θα φύγουν έξω νέοι άνθρωποι, μορφωμένοι και θα πάνε να γίνουν γκαρσόνια. Για μένα είναι πιο αξιοπρεπές για το δικηγόρο, το γιατρό ή το μηχανικό να ασχοληθεί με τη γη, παρά να την αράξει στο καφενείο ή να μείνει ανενεργός. Υπήρχε ο αστικός μύθος ότι στην Ελλάδα έχουμε ωραίες θάλασσες και ωραίο κλίμα -Καλό θα ήταν να στραφείτε προς τα εκεί. Η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα ότι πρέπει για να έρθουν να αγοράσουν τα νησιά, τις ξενοδοχειακές μονάδες μας, όλες οι πολυεθνικές και να χρησιμοποιήσουν το λαό. Σε μια κατεχόμενη χώρα θα γίνουμε εργάτες στο ίδιο μας το χώμα". Λόγια εν μέσω κρίσης αλλά γιατί δεν τα σκεφτήκαμε όλα αυτά λίγο πριν μπας και είχαμε αποφύγει τα τωρινά δεινά "Οι Έλληνες αργούν πολύ να πάρουν μπροστά, είναι σαν τους μεξικανούς. Όσοι άνθρωποι αντιλαμβάνονται αυτή την κατάσταση σκέφτονται μήπως η κρίση είναι καλό να κρατήσει λίγο ακόμη για να συνειδητοποιήσουμε τον πόνο, όπως ο Οιδίποδας που κατάφερε μέσα από τον πόνο να βρει το φως του". Δε μας προστάτεψαν, όμως, και οι πολιτικοί, κάποιοι εκ των οποίων είναι συνάδελφοι ηθοποιοί "Οι συνάδελφοι που μπήκαν λειτουργούν με το συναίσθημα. Πολλές φορές αδικούνται γιατί τους παίρνει η μπάλα μαζί με τους άλλους. Πολλές φορές κάνουν κάποιες παρορμητικές κινήσεις αλλά σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν κάνει πολλά πράγματα που δε έχουν βγει προς τα έξω κυρίως για τον πολιτισμό. Κάτι μπορεί να κάνει ο βουλευτής και οι συνάδελφοι, λοιπόν, πρόσφεραν μαζί με λάθη ή δηλώσεις που τους κόστισαν". Μήπως είναι μια καλή ευκαιρία να μπει και ο ίδιος στον στίβο της πολιτικής; "Εγώ είμαι λίγο πιο απαισιόδοξος από αυτούς. Δε θα μπορούσα να αντέξω στο σύστημα, η θα έφευγα ή θα με έδιωχναν. Ειμαι άνθρωπος της πράξης και θα συμμετείχα μόνο αν έπαιρνα τις εγγυήσεις ότι θα υλοποιήσω αυτό που κλήθηκα να υλοποιήσω. Δε μου αρέσουν οι δηλώσεις για να κερδίσω ψήφους. Δημοκρατία δε σημαίνει χαϊδεύω τα αυτιά του πολίτη".