Πριν ένα χρόνο τη συνάντησα πρώτη φορά λίγο μετά την πρεμιέρα της παράστασης «Οιδίπους Τύραννος» όπου υποδυόταν την Ιοκάστη. Ένα χρόνο μετά μου ζητάει και πάλι να μιλήσουμε λίγο μετά την πρεμιέρα στην Επίδαυρο με την παράσταση του Εθνικού «Ηρακλής Μαινόμενος». Το άγχος έχει φύγει, η αποδοχή είναι μεγάλη και η περιοδεία μοιάζει μια ευχάριστη διαδρομή, τι κι αν η ίδια εργάστηκε σκληρά έπειτα μάλιστα από μια δεύτερη απαιτητική χρονιά στην "Chunga" του θεάτρου Επί Κολωνώ.
Το ρόλο της Μεγάρας στη φετινή καλοκαιρινή περιοδεία, όπως θα διαπιστώσετε, τον αγαπάει πολύ. Της θυμίζει την Ισμήνη, εμένα πάλι μου θυμίζει την ίδια τουλάχιστον σύμφωνα με τις περιγραφές της. Μιλάει για ήθος, γενναιότητα, πολιτική και θεό σε μια εποχή όπως η σημερινή, σα να λέμε στο σπίτι του κρεμασμένου. Μιλάει για ένα έργο που φαίνεται να έχει πολλές αντιστοιχίες με το σήμερα όπως και η ίδια επισημαίνει επίμονα.
Στην πρώτη μας συνέντευξη της εκμυστηρεύτηκα ότι είναι η αγαπημένη μου ηθοποιός, δεν ξέρω αν χρειαζόταν τον κόπο μιας και έτρεμαν τα πόδια μου. Σε αυτή τη δεύτερη συνέντευξη θα εκμυστηρευτώ δημόσια ότι για πρώτη φορά την είδα στη Μήδεια, αποφασίζοντας τότε, μαθητής ακόμη, να γίνω ηθοποιός. Τελικά δεν έγινα ποτέ, ακριβώς γιατί το δικό της πρότυπο είναι συνάμα ένας υψηλός πήχης που σε κάνει να συνειδητοποιείς ότι ηθοποιός δε μπορεί να γίνεται ο οποιοσδήποτε παρα μόνο αυτός που έχει διάθεση να αφιερωθεί στην τέχνη του.
Καταρχάς ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις από το κοινό της Επιδαύρου;
Η αποδοχή του κόσμου στην Επίδαυρο ήταν τόσο θερμή που εντυπωσιαστήκαμε. Η παρουσία του κοινού ήταν έντονη σε όλη τη διάρκεια• με γέλια, απόλυτες σιωπές, ανάλογα τι χρειαζόταν η κάθε στιγμή. Λέω γέλια γιατί παρότι μιλάμε για μία παράσταση Αρχαίας Τραγωδίας, υπάρχουν χωρικά με ιδιαίτερο χιούμορ. Στο τέλος ειδικά ήταν πολύ συγκινητική η ατμόσφαιρα, φώναζαν «Μπράβο», καταλαβαίνεις πως ξεκινήσαμε με πολύ καλούς οιωνούς την περιοδεία μας, με μεγάλη ανταπόκριση, κάτι που πάντα μας χαροποιεί τους καλλιτέχνες.
Να υποθέσω ότι ξεπεράστηκε ο φόβος ενός αδηφάγου κοινού που τα τελευταία χρόνια πηγαίνει στην Επίδαυρο για να γιουχάρει παρά να χειροκροτήσει; Επηρεάζει αλήθεια αυτός ο φόβος την προετοιμασία;
Δεν ισχύει τίποτα από όλα αυτά για την παράσταση μας. Ο σοβαρός καλλιτέχνης θα κοιτάξει να χτίσει την παράσταση του με τα δικά του αισθητικά κριτήρια. Εφόσον υπάρχει ένα ισχυρό καλλιτεχνικό όραμα δε μπορεί να σταθεί εμπόδιο αυτή η μερίδα ανθρώπων. Αλλοίμονο αν η τέχνη υπέκυπτε στα γούστα και τις ορέξεις του κοινού. Μην ξεχνάς πως πολλοί σημαντικοί εικαστικοί, συγγραφείς αλλά και μουσικοί, όσο λοιδορήθηκαν στην αρχή μετά από χρόνια όχι μόνο αποκαταστάθηκε η φήμη τους αλλά ήταν εκείνοι που θεωρήθηκαν τα ρηξικέλευθα μυαλά, που δημιούργησαν τάσεις , που έμειναν οι ιδέες τους. Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι μπορεί πολλές φορές το επίπεδο του κοινού να μη μπορεί να συμβαδίσει με μια παράσταση αλλά υπάρχουν και φορές που η ίδια θεατρική πρόταση είναι ανεπιτυχής. Θα ήταν όμως αποτυχία οι δημιουργοί να κοιτούν τις απαιτήσεις του κοινού. Πρέπει να προχωρούν μπροστά. Έτσι και στη συγκεκριμένη παράσταση δεν υπήρχε κανένας συμβιβασμός ως προς τα γούστα του κοινού απλά ήταν ευτυχής συγκυρία που το νεωτεριστικό πνεύμα του Μιχαήλ Μαρμαρινού έγινε κατανοητό και έγινε δέκτης τέτοιας θερμής υποδοχής.
Το γεγονός ότι το έργο είναι από τα λιγότερο παιγμένα σας προβλημάτισε ως προς αυτή την υποδοχή από τον κόσμο; Εννοώ ότι οι περισσότεροι δε γνωρίζουν τι θα δουν.
Κανένας δε μπορεί να γνωρίζει το έργο που πρόκειται να δει. Εξάλλου το γεγονός ότι δεν είναι γνωστό κείμενο μπορεί να λειτουργήσει και ως θετικός πόλος έλξης, γιατί δημιουργεί αδημονία για την εξέλιξη και αγωνία για την πλοκή. Όταν ένας ηθοποιός επιλέγει να αναμετρηθεί με τέτοιου είδους έργα, που έχουν αντιστοιχίες με τη σημερινή εποχή, εξετάζει τη συνεργασία, τουλάχιστον εμένα αυτό με ενδιαφέρει. Δεν κοιτάω αν ο ρόλος είναι μικρός ή μεγάλος, αν είναι πρωταγωνιστικός ή γνωστός, αλλά τις συνεργασίες. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, λοιπόν, είχε συγκεκριμένη άποψη για το ανέβασμα αυτού του έργου και από εκεί και πέρα χαίρει εκτίμησης τόσο στον καλλιτεχνικό χώρο όσο και στο κοινό.
Πως θα σκιαγραφούσατε το χαρακτήρα της ηρωίδας;
Υποδύομαι τη Μεγάρα, την τραγική σύζυγο του Ηρακλή. Η Μεγάρα είναι η κόρη του Κρέοντα του βασιλιά της Θήβας, τον οποίο έχει σκοτώσει ο Λύκος που ήρθε στην Εύβοια, ως επιστέγασμα της φαυλότητας που υπήρχε στην πολιτική ατμόσφαιρα της εποχής. Δεδομένου ότι λείπει ο Ηρακλής στον Άδη για τον τελευταίο του άθλο, θέλει να με σκοτώσει. Σε όλο το πρώτο μέρος υπάρχει η απειλή του θανάτου, της εκτέλεσης από το Λύκο. Αυτή η γυναίκα έχει τρομερό ήθος. Προτιμάει να βιώσει ένα θάνατο με αξιοπρέπεια και να βαδίσει προς αυτόν με το κεφάλι της ψηλά. Κηρύττει έναν πολιτικό λόγο θα λέγαμε, και με το ήθος της πείθει και τον Αμφιτρύωνα να δεχτεί το θάνατο ομοίως, παρά να παραμείνει στη ζωή εξευτελισμένος όπως προστάζει ο Λύκος.
Προηγουμένως μιλήσατε για αντιστοιχίες του έργου με τη σημερινή εποχή; Μέσα από το ρόλο σας γίνεται κάτι τέτοιο αντιληπτό;
Βέβαια. Η Μεγάρα βάζει τους άλλους πάνω από όλους. Σκέφτεται τα παιδιά, τους γέρους, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με την εξουσία, εδώ θυμίζει λίγο τους σημερινούς ηλικιωμένους που διεκδικούν τις συντάξεις τους και δέχονται τελικά την αντίδραση της πολιτείας, η οποία με κατάπτυστο τρόπο τους αγνοεί. Είναι υπέρ των αδυνάμων, των παιδιών που είναι πάντα οι παράπλευρες απώλειες. Με ευγένεια και γενναιότητα αντιμετωπίζει ότι προκύπτει και υπό αυτή την έννοια μου θυμίζει μια άλλη ηρωίδα του Ευριπίδη την Άλκηστη.
Η τραγωδία, ωστόσο, αρχίζει όταν ο ίδιος της ο άντρας που έρχεται για να τη σώσει γίνεται ο φονιάς της;
Είναι συγκλονιστικό. Ο ήρωας που πέρασε απ’ τον Άδη στη Θήβα, ο μόνος θνητός που το κατάφερε αυτό, γιατί ο Ηρακλής ήταν ημίθεος, φτάνει σε αυτό το τραγικό σημείο. Οι θεοί φθονούν την απίστευτη δύναμη του Ηρακλή και με το πρόσωπο της Ήρας παίρνουν την εκδίκηση τους. Ο Ηρακλής ήταν ο ευεργέτης της ανθρωπότητας, ο προστάτης των θνητών και δέχεται τελικά διπλή προδοσία από τους θεούς που του στέλνουν μανία ώστε σκοτώνει τη γυναίκα και τα παιδιά του και από τους ανθρώπους που τον καταδικάζουν στα μάτια τους. Είναι φανερό πως ο Ευριπίδης μέσω του Ηρακλή κάνει κριτική στους θεούς.
Αυτό είναι και το βασικότερο μήνυμα;
Οι άνθρωποι είναι πολλές φορές αυτοί που ορίζουν τη μοίρα τους. Που δεν υπακούν στους νόμους. Που για να συνεχίσουν το δύσκολο αγώνα τους στη ζωή, βρίσκουν παρηγοριά στη δύναμη της ψυχής τους και στους φίλους, οι οποίοι μέσα από την αλληλεγγύη θα τους στηρίξουν στα δύσκολα. Αυτό είναι νομίζω και το σημαντικότερο μήνυμα του έργου στη δύσκολη εποχή που ζούμε.
Ηρακλής Μαινόμενος
Αναλυτικά το πρόγραμμα της περιοδείας
17/8 Θάσος, Αρχαίο Θέατρο
21/8 Θεσσαλονίκη, Θέατρο Συκεών
22/8 Θεσσαλονίκη, Θέατρο Συκεών
29/8 Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο
2/9 Βριλήσσια, Θέατρο «Αλίκη Βουγιουκλάκη»
5/9 Πειραιάς, Βεάκειο
7/9 Παπάγου, Κηποθέατρο
9/9 Αττικό Άλσος
11/9 Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
14/9 Ηλιούπολη, Θέατρο Άλσους
16/9 Αιγάλεω, Θέατρο «Αλέξης Μινωτής»
18/9 Γαλάτσι, Άλσος Βεϊκου22/9 Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ
25/9 Νέα Σμύρνη, Άλσος Νέας Σμύρνης
