Γνωρίζοντας το πρόγραμμα της περιοδείας του περιμένω να ακούσω έναν άνθρωπο αγχωμένο, που τρέχει από πόλη σε πόλη και δεν έχει πολύ χρόνο για συνεντεύξεις. Πέφτω έξω, ο Μανώλης Λιδάκης είναι από τους λίγους που απολαμβάνει την περιοδεία μιας και του δίνεται η ευκαιρία να έρθει σε επαφή με κόσμο που δεν είχε έρθει ως τώρα, να γνωρίσει τόπους που ίσως δεν είχε επισκεφτεί και να κάνει ένα διάλειμμα στο σύνηθες πρόγραμμα της καθημερινότητας «Υπήρξε μια νοοτροπία παλαιότερα για τους περισσότερους καλλιτέχνες στην Ελλάδα. Εθεωρείτο η Αθήνα το κέντρο και για την επαρχία πηγαίναμε για τα extra. Μέσα μου αυτό τέλειωσε εδώ και χρόνια».
Τα τραγούδια του τα ξέρουμε όλοι και αυτά περιμένουμε να ακούσουμε και στις συναυλίες του «Συνεχώς αλλάζω ρεπερτόριο με δικά μου τραγούδια και τραγούδια που αγαπώ και τα προσθέτω. Ανακατεύω εκείνη την ώρα λέω στους μουσικούς μετά από δυο τραγούδια παίζουμε αυτό, υπάρχει ευελιξία». Αυθεντικό παιδί της Θάλασσας μιας και είναι γεννημένος στην Κρήτη επιδιώκει να έρχεται σε επαφή μαζί της όπου κι αν πάει, παρόλα αυτά η αγάπη του είναι άλλη «Αν και είμαι νησιώτης έχω μια τάση αγάπης και φυγής σε μέρη που έχουν βουνά, ποτάμια και λίμνες. Πιστεύω πως αν θέλω να γράψω ένα τραγούδι προτιμώ αυτά τα στοιχεία. Έχουν άλλη ενέργεια. Έναν καλό στίχο μπορεί να σου τον βγάλει η θάλασσα, αλλά για να μελοποιήσεις εμπνέεσαι περισσότερο από το βουνό».
Κι ενώ η φύση παίζει το δικό της ρόλο στην έμπνευση, αναρωτιέμαι ποια είναι η διάθεση που τον ωθεί σε στιγμές μεγάλης δημιουργικότητας; «Η λύπη και ο πόνος. Πως μπορείς να γράψεις κάτι όταν είσαι πανευτυχής». Πανευτυχής; Είναι μια λέξη που όταν την προφέρει γελάει «Στις μέρες μας για να είσαι πανευτυχής πρέπει να έχεις το ακαταλόγιστο». Μπαίνει στο τραπέζι της συζήτησης η κατάσταση σήμερα «Είμαστε στη μέση κοσμογονικών αλλαγών πρέπει να ζήσουμε με τρόπο που μας είναι άγνωστος. Μας επηρεάζει μεν, αλλά αυτό που γίνεται τώρα προσωπικά μου αρέσει γιατί κάποιοι άνθρωποι αρνούνται να ωριμάσουν ενώ κάποιοι άλλοι παίζουν με τις ψυχές μας».
Αναφέρεται φυσικά στους πολιτικούς «Υπάρχουν εκείνοι που σκέπτονται, υπάρχουν εκείνοι που σκέπτονται και αντιδρούν, και υπάρχουν κι αυτοί που συνεχίζουν να συντηρούν την πελατειακή σχέση ψηφοφόρων και πολιτικής. Οι πολιτικοί σε αυτό το μερίδιο ανθρώπων απευθύνονται και ένα μεγάλο μερίδιο του κόσμου μένει εκτός. Ανάμεσα τους κι εγώ και ξέρεις γιατί έχω το θάρρος της γνώμης μου; Γιατί δε χτύπησα ποτέ την πόρτα ενός πολιτικού γραφείου, για να μη σου πω ότι με είδε κάποιος Υπουργός και μου ζήτησε και τα ρέστα που δε πήγα ποτέ στο γραφείο του».
Ανησυχεί για το μέλλον της χώρας, για την πατρίδα του την Κρήτη, που αποτελεί ένα από τα καλύτερα «οικόπεδα» της χώρας για εκμετάλλευση «Οι έλληνες είμαστε λίγο απαθείς ενώ βλέπουμε τον κίνδυνο δεν κάνουμε κάτι». Αυτό συμβαίνει και στη μουσική; «Κάποτε ο έλληνας περνούσε τον έρωτα του από ένα φίλτρο ρομαντισμού και χιούμορ. Είχαμε βάση πολιτισμού και δε μπορούσε να κουνηθεί η παρακμή. Τώρα έχουμε μόνο κληρονομιά που κι αυτήν οι νέοι άνθρωποι δεν τη γνωρίζουν».
Το κοινό τι ρόλο παίζει την ώρα που βρίσκεστε στη σκηνή; Αγαπάτε κι εσείς τη νεολαία που δίνει ρυθμό;
Δε με ενδιαφέρει ιδιαίτερα ποιοι θα με ακούσουν, εγώ δε βλέπω φάτσες, βλέπω ψυχές. Στη Θεσσαλονίκη είδα πολύ νεολαία αλλά απευθυνόμουν και σε εκείνους που κάθονταν για να με ακούσουν και δεν ξέρω την ηλικία τους.
Τραγούδια σας που ξεχωρίζετε στην πάροδο των χρόνων;
Δε νομίζω ότι μπορώ να κάνω αυτή τη διάκριση όταν έχω ηχογραφήσει τόσα τραγούδια. Πρέπει να κάνω γκάλοπ. Οτιδήποτε έχω τραγουδήσει -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- το έχω αγαπήσει. Αυτά τα 25 χρόνια τι όνομα πιστεύετε ότι έχει διαμορφώσει ο καλλιτεχνικός κύκλος για εσάς; Δεν παίζει ρόλο ακριβώς τι όνομα έχεις δημιουργήσει στον οποιοδήποτε τομέα. Μέσα στη μουσική υπάρχει ιεραρχία. Τον καθένα τον έχουμε τοποθετήσει εκεί που του αξίζει.
Δισκογραφικά τι να περιμένουμε;
Αυτή τη στιγμή ετοιμάζω έναν δίσκο με το Σωκράτη Μάλαμα ο οποίος θα καθυστερήσει λίγο μιας και τώρα βρισκόμαστε σε φάση δημιουργίας και επίσης τη συμμετοχή μου σε ένα δίσκο του Δημήτρη Παπαδημητρίου ο οποίος θα μελοποιήσει στίχους του Κουγιουμτζή και πιστεύω πως θα έχει ενδιαφέρον.
Προσωπικά
Ποια είναι η σχέση σας με το Θεό;
Είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος απλά η Θρησκεία για μένα είναι όπως η ίδια η ζωή. Κάποιοι σε φέρνουν στον κόσμο χωρίς να σε ρωτήσουν και μετά θέλουν να γίνεις ότι κόμμα είναι κι εκείνοι. Δεν ξέρω αν καταλαβαίνεις τι εννοώ;
Η εκκλησία;
Έχει βάλει το χεράκι της σε πολλά άσχημα. Το θέμα του Βατοπεδίου ας πούμε… είδαμε ποτέ κανένα σκάνδαλο να φτάνει τόσο γρήγορα στο τέλος του; Κάποιοι κάνουν το πταίσμα κακούργημα και το κακούργημα πταίσμα. Ήθελα απλώς να ήξερα τόσα χρήματα που έχει η εκκλησία τι τα θέλει; Ο έχων δύο χιτώνες δίνει τον έναν άλλωστε… Και του Χριστού οι χιτώνες είναι φτωχικοί, όχι γεμάτοι χρυσάφι. Και στο χώρο της εκκλησίας υπάρχουν καλοί Ιερείς, αλλά όπως στο στρατό κατατάσσονται άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα, έτσι και στην Κρήτη άκουγα για ανθρώπους που ήθελαν να γίνουν παπάδες κι έλεγα «Μα αυτός;». Κακά τα ψέματα για πολλούς είναι επάγγελμα το παπαδαριό. Παλιότερα σεβόμασταν τον Ιερέα. Βλέπεις τώρα να τρέχει κανείς να του φιλήσει το χέρι; Τέλος πάντων ως προς το θρήσκευμα και το σταυρό μου τον κάνω και τη βοήθεια ζητάω.
Με την Κρήτη οι δεσμοί παραμένουν άρρηκτοι;
Για να είμαι ειλικρινής διατηρώ καλή σχέση μέσα μου. Από τότε, όμως, που έφυγε η μάνα μου δεν ξαναπήγα ποτέ. Πήγα στα μνημόσυνα και έφυγα. Αν και ήταν 83 ετών με πόνεσε.
Ευθύνεται ο γενικότερος φόβος απέναντι στο θάνατο;
Δε μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς το θάνατο. Αυτό το γνωρίζω από τότε που πήγα στο στρατό και μπροστά μου σκοτώθηκαν τρία παιδιά. Καλό θα ήταν, απλώς, να φεύγεις όπως έρχεσαι.
Αυτές οι σκέψεις πιστεύετε ότι έχουν κάνει τους ανθρώπους καταθλιπτικούς;
Επειδή ήξερα καλά την κυρία κατάθλιψη και ήμουν στον καναπέ για ενάμιση χρόνο, πιστεύω πως υπάρχει επειδή τη σκέφτεσαι. Όλα αυτά είναι ένα πακετάκι. Αν έχεις το κουράγιο για να πας και να πεις «δεν υπάρχεις, δε σε σκέφτομαι», όλα μπορούν να αλλάξουν. Ο άνθρωπος πρέπει να περνάει δοκιμασίες, να φαίνεται χρήσιμος πως θα μπορούσα να βοηθήσω κάποιον που έχει κατάθλιψη όταν δεν το έχω βιώσει ο ίδιος. Ξαφνικά μπαίνεις μέσα στα μαύρα σκοτάδια και δεν ξέρεις τι είναι «έλα εδώ άνθρωπε μου να τα πούμε… το θέμα δεν είναι να μην πέσεις αλλά να μπορέσεις να ξανασηκωθείς».
Πρώτη δημοσίευση www.eyelands.gr